İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, 2024 yılında Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşanan insan hakları ihlallerine dair raporunu açıkladı. Diyarbakır İHD Şube Sekreteri Ömer Saman tarafından yapılan açıklamaya göre, bu bölgede geçen yıl **7 bin 431** hak ihlali kaydedildi.
YAŞAM HAKKI İLE İLGİLİ İHLALLER
Ömer Saman'ın verdiği bilgilere göre, işkence ve kötü muamele, keyfi öldürmeler gibi yaşam hakkı ihlalleri oldukça yüksek seviyede. **31 polis memuru, 116 silahlı militan ve 117 sivilin ölümü; 163 kişinin de yaralanması** yaşam hakkı ihlallerini gösteriyor. Ayrıca, Saman, 19 yurttaşın resmi hatalar ve ihmaller sonucu hayatını kaybettiğini, 3 sivilin ise orantısız güç kullanımı sonucu öldürüldüğünü belirtti.
KADIN VE ÇOCUKLARA YÖNELİK İHLALLER
Raporda kadınlara ve çocuklara yönelik ihlaller de dikkat çekici. Saman, 2024 yılında 118 kadının aile içi veya toplumsal şiddet sonucu öldüğünü, 27 kadının yaralandığını ve 5 kadının cinsel saldırıya uğradığını ifade etti. Çocuklarla ilgili olarak ise, 19 çocuğun hayatını kaybettiğini, 43 çocuğun ise fiziksel ve cinsel şiddete maruz kaldığını vurguladı.
İşkence ve kötü muamele vakaları, cezaevlerinde ve gözaltında bulunanlar üzerinde yoğunlaşmış durumda. Saman, **174 yurttaşın gözaltı yerlerinde ve sokakta işkence gördüğünü; cezaevlerinde ise 63 mahpusun benzer şekilde mağdur olduğunu** söyledi.
Toplumsal ve politik baskılar da raporda yer aldı. Bölgedeki 6 etkinliğin yasaklandığı, 560 yayın organının toplatıldığı ve anadil kullanımı ile ilgili 8 ihlal bulunduğu kaydedildi. Ayrıca, 1 gazete ve 7 siyasi parti binasına saldırı gerçekleştiği belirtildi.
Ekonomik ve sosyal haklar konusunda da ciddi sorunlar mevcut. İHD raporuna göre, 35 işçinin iş güvenliği sağlanmayan koşullarda hayatını kaybettiği, 32 işçinin yaralandığı ve 416 yurttaşın sağlık hakkının ihlal edildiği ifade edildi. Bölgedeki 7 belediyeye kayyım atanırken, 4 belediye hakkında idari soruşturma başlatıldı.
İHD Batman Şube Başkanı Rümeysa Deniz Kaya, adil, barışçıl ve demokratik bir düzenin tesis edilmesi için mücadelelerinin devam edeceğini ve Kürt Meselesinin demokratik yollarla çözülmesi için tüm kesimlerin daha fazla çaba göstermesi gerektiğini vurguladı.
Haber Merkezi
